Шаршемби, 8 Бугу 2024
  • English English Kyrgyz Kyrgyz Turkish Turkish

Кыргыз-түрк кызматташтыгы 30 жыл ичинде кандай деңгээлге чыкты?

Кыргызстан өнөктөш өлкөлөр менен саясий, экономикалык жана маданий-гуманитардык байланыштарды бекемдөөнү улантууда. Алардын ичинен өзгөчө түрк тилдүү мамлекеттер менен бир катар тармактар боюнча алакалар түзүлгөн. Алсак, Түркия менен маданий-гуманитардык, саламаттык сактоо, айыл чарба жана билим берүү тармагында кызматташтык кеңейүүдө. Быйыл эки өлкөнүн дипломатиялык мамилелеринин түзүлгөнүнө отуз жыл толду.

“Кепилдик фонду” ачык акционердик коому быйыл айыл чарба жана туризм багытындагы ишкерликти колдойт. Бул тууралуу фонддун төрагасы Малик-Айдар Абакиров билдирди. Белгилүү болгондой, жакынкы 2-3 айда фонд ишкерлерге 450 миллион сомго кепилдиктерди берет. Учурда буга чейин кепилденген насыя алгандар алгачкы үзүрүн көрүп жатышат.

Президент Садыр Жапаров расмий сапары менен Түркиянын борбору — Анкара шаарына учуп барды. Мамлекет башчы менен жубайы Айгүл Жапарованы “Эсенбога” эл аралык аэропортунда Түркиянын маданият жана туризм министри Мехмет Нури Эрсой тосуп алды. Эл аралык аэропортто Кыргызстан менен Түркиянын мамлекеттик туулары илинген, килемчелер төшөлүп, ардактуу кароолдун ротасы тизилген. Расмий иш сапарынын алкагында Мамлекет башчысы Түркиянын Президенти Режеп Тайып Эрдоган менен эки тараптуу сүйлөшүүлөрдү жүргүзөт. Андан сырткары Түркиянын Улуу Улуттук Жыйынынын төрагасы Мустафа Шентоп менен жолугушат жана эки өлкөнүн бизнес форумуна катышат. Ошондой эле Анкарада иштеп жүргөн мекендештер жана окуп жаткан студенттер менен баарлашат.

Өлкөнүн өнүгүүсү, экономикалык өсүш жана социалдык абал — сот тутумунун акыйкатуулугунан көз каранды. Андыктан Кыргызстан — мыйзам жоболорун кынтыксыз аткарган көз карандысыз сотторго муктаж. Бул максатты ишке ашыруу үчүн Сот жана укук коргоо ишин өркүндөтүү боюнча атайын кеңеш түзүлдү. Күч органдарынын жетекчилери, юрист, адвокат жана коомчулуктун өкүлдөрүнөн турган кеңешменин ишинен майнап чыгабы?

Мыйзам бир адам же кандайдыр бир саясий топ үчүн жазылбашы керек. Бул тууралуу Башкы прокурор Курманкул Зулушев эксперттик жумушчу топтун жыйынтыктоочу жыйыны учурунда билдирди. Буга чейин Башкы прокуратура Кылмыш, Кылмыш-процессуалдык жана Жазык аткаруу кодекстери, ошондой эле Административдик укук бузуу кодексин коомдук талкууга чыгарган. Жаңы редакциядагы мыйзам долбоорлорунун өзгөчөлүгү эмнеде?

Тажик тараптын Баткен облусуна куралдуу кол салуусунан жабыркаган жарандардын документтерин калыбына келтирүү иштери уланууда. Жалпысынан бул жаатта 300 арыз келип түшкөн. Учурда 200дөй тургундун документтери жасалып бүтүп, колдоруна тапшырылды. Мамлекеттик каттоо кызматы өлкө аймагында 2020-жылкы үлгүдөгү жалпы жарандык биометрикалык паспорт менген камсыздоо дагы кызуу жүрүп жатканын билдирүүдө. Республика боюнча жаңы паспортту 6 миңден ашуун жаран алды. Буга улай эле, мамлекетте Унааларды арзан баада кайра каттоо боюнча улуттук кампания старт алды. Ага ылайык унааларды кайра каттоонун баасы 460 сом болот. Бул каражатка жаңы күбөлүк жана кызмат көрсөтүүлөр кирерин “Унаа” мамлекеттик мекемеси кабарлады. Анын мөөнөтү 1-июндан 31-декабрга созулат.

Бүгүнкү күндө Кыргызстанда 100дөн ашык этнос ынтымактуу, биримдикте күн кечирип келишет. Көп улуттуу калктын биримдигин бекемдөө максатында, Президенттин жарлыгы чыккан. Ага ылайык, 2021-2026-жылдарга өлкөдө “Кыргыз Жараны” концепциясы бекитилген. Учурда “Эл биримдиги көп түрдүүлүктө” долбоору боюнча аймактарда кеңири талкуулар уюштурулууда. Бул ирет иш-чара ондогон этностордун башын бириктирген Чүй облусунун Токмок шаарында болуп өтту.

“Бишкек жашыл чарба” мунниципалдык ишканасы шаардыктарды жана каалага келген конокторду шаарды көрктөндүрүу үчүн отургузулган гүлдөргө аяр мамиле кылууга чакырышат. Себеби, атайын архитектуралык кооздук ирээтинде жасалган клумбаларда гүлдөр уурдарып, тепселенүүдө. Мындан улам, ишканын кызматкерлери күч түзүмдөрү, кайдыгер эмес жарандар жана жарандык активисттерди шаардын көркүн бузгандарга каршы чоогу күрөшүүгө чакырышат.

Эверестти багындырган Эдуард Кубатов 5-июнда Бишкекке кайтып келди. Аэропорттон аны үй-бүлөсү, достору, Мамлекеттик спорт агенттигинин өкүлдөрү жана журналисттер тосуп алышты.

Быйыл Кыргызстан менен Түркиянын ортосунда январдан март айына чейин товар алмашуунун көлөмү өткөн жылга салыштырмалуу 43 пайызга өскөн. Бул албетте, экспорт менен импорттун көлөмүнүн жогорулап жатканынан кабар берет. Мындан ары да кыргыз-түрк кызматташтыгын ар тараптуу кеңейтүү, өзгөчө экономикалык жактан алгылыктуу келишимдерди ишке ашыруу мерчемделүүдө. Адистердин баамында, өлкөгө инвестиция тартууга далалат жасоо, аларга шарт түзүүгө маани берүү зарыл.

Көгүлтүр көлдө эс алуу стресске кабылган балдарга дары болуп берет. Алдыдагы 10 күн бою Баткен облусунун балдары жана мугалимдери Ысык-Көлдүн жээгинде болушат. Эс алуу маалында алар менен психологдор жана аниматорлор иштешмекчи. Ошондой эле искусство ишмерлери тартылган атайын маданий программалар да уюштурулат.